İmar hukuku, şehirlerin, ilçelerin, kasabaların ve yerleşim yerlerinin planlanması, sağlıklı ve uygun yaşam alanlarının oluşturulması için 3194 sayılı İmar Kanunu ve 2023 tarihli imar yönetmeliği gibi pek çok yönetmeliği içinde barındıran bir hukuk dalıdır. Ayrıca yerel yönetimler tarafından belirli bir bölgeyi konut, ticaret veya endüstriyel kullanım için tahsis eder. Bu yönü, imar hukukunun günlük hayatımıza önemli derecede etki eden bir hukuk dalı olmasını sağlamaktadır. İdareler (devlet gücü mekanizmaları) tarafından yapılan imar planları ve parselasyon çalışmaları, vatandaşların arazilerinin metre karelerinde değişiklik yaratabilir. İdarenin bu çalışmaları vatandaşın arazisinde doğrudan müdahale edebilmekte ve birçok hukuki uyuşmazlığa yol açabilmektedir. Yine bunun gibi pek çok idari işlemi bünyesinde bulunduran bu hukuk dalının kapsamı aşağıdaki başlıkları kapsamaktadır. İmar hukuku konusunda uzman Akkuş avukatlık ve hukuk bürosunda hizmet veren hukuk ekibimizin hizmetleri şu şekildedir:
- Belediyelerin İmar Planını Yapması – Değiştirmesi ve İptal Davası,
- (18 uygulaması) planlarından kaynaklanan davalar,
- İfraz ve Tevhid Uygulaması işlemlerinden kaynaklanan davalar,
- Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) ,
- Yapı İşleri – Ruhsat İşleri,
- Başlıca İmar Yaptırımları: Yapı Tatil Zaptı, Yapının Mühürlenmesi, Yıkım, İmar Para Cezası, Faaliyetten Men,
- Afet Dönüşüm – Kentsel Dönüşüm İşlemleri,
- Yapı Denetim (İnşaat ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesinden kaynaklanan davalar,)
- Fiili El Atmalar, kamulaştırmasız el atmalardan kaynaklanan davalar,
- Parselasyonu ifraz ve tevhit işlemlerinden kaynaklanan davalar,
- İnşaatın mühürlenmesi, yıkımı ve imar para cezası verilmesi işlemlerine karşı açılacak davalar,
- Kentsel dönüşüm mevzuatının uygulanmasından kaynaklanan davalar,
- Gecekondu mevzuatının uygulanmasından kaynaklanan davalar,
- İmar kirliliğine neden olma suçundan kaynaklanan davalar.
İmar planları
İmar planı nedir?
İmar planı, bir bölgenin veya bir taşınmazın yapılaşma amacı, kullanım şekli ve yapılaşma koşulları gibi faktörleri belirleyen idari işlemlerdir. 3194 sayılı imar kanunu’nda nüfusu 10.000 kişiyi geçen yerlerde imar planı yapılması zorunlu kılınmıştır. Nüfusu 10.000’in altında kalan yerlerde ise imar planı yapılıp yapılmayacağına yetkili belediye karar verecektir. Bununla birlikte yetkili belediyenin imar planı yapması gibi bir zorunluluğu bulunmamaktadır. İmar planları, hazırlandıkları ölçeklere göre farklı çeşitlere ayrılmaktadır.
İmar planı çeşitleri nelerdir?
Mekansal strateji planları: Ülke kalkınma politikaları ve bölgesel gelişme stratejilerini mekânsal düzeyde ilişkilendiren yer altı ve yer üstü kaynaklarının ekonomiye kazandırılması, doğal, tarihi değerlerin korunması amacıyla 1/250.000 - 1/500.000 veya daha büyük ölçekli haritalar üzerinde yapılan planlardır.
Çevre düzeni planları: 3194 sayılı imar kanunun 5. maddesinde; “Ülke ve bölge plan kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanımını belirleyen plan” şeklinde aktarılmıştır. 1/50.000 - 1/100.000 ölçekleriyle hazırlanan; bölge, havza veya il düzeyinde yerlerin planlarıdır.
Nazım imar planları: Bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak haritalar üzerine ve/veya kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının;
- genel kullanış biçimlerini,
- başlıca bölge tiplerini,
- bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını,
- yapı yoğunluğunu
- çeşitli yerleşme alanlarının gelişme, yön ve büyüklüklerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve
- uygulama imar planlarının hazırlanmasına yol göstermek için
büyükşehirlerde, büyükşehir belediyesi tarafından yapılan ve genellikle 1/5.000 – 1/25.000 ölçekli olan planlardır.
Uygulama imar planları: Onaylı haritalar üzerine çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntılı gösteren planlardır. Bu planların içeriklerinde konut alanı, ticari alan, yeşil alan, okul, park, bahçe, hastane, yol, cami tüm şehir ve sosyal yaşam alanları yer alır. 1/1000 ölçekli hazırlanmaktadır.
